Demir Kapılar ve Parmaklıklar

Tarihi yapılarda demir malzemenin bir başka kullanım şekli de kafes, korkuluk ve parmaklık ile yine demirden yapılmış döküm ve dövme kapılar gibi çeşitli demir işlerini kapsamaktadır. Parmaklıkların bahçe, balkon, merdiven, pencere, sürgülü vitrin, rulolu vitrin ve markiz gibi çeşitli uygulama şekilleri mevcuttur. Bunun yanında ayrıca, Cami,
medrese, han gibi çeşitli anıtsal yapıların pencere açıklıklarında ve şadırvanlarındaki lokmalı ya da lokmasız pencere şebekeleri ve kubbe yolunun demir parmaklık ve tırabzanlarını da bu kapsamda sayılabilir.
Selçuklu ve Osmanlı dönemi demirci ustaları Tanzimat dönemine kadar (1839) genel olarak birbirine benzer özellikte lokmalı pencere parmaklıkları yani şebekeler, yapmışlardır.
Şebekeler, kare ya da yuvarlak kesitli demir çubukların dikey ve yatay yönde birbirini kesmesi ve bu kesişim yerlerine lokma adı verilen ve dövülerek biçimlendirilmiş olan, köşeleri kesilmiş küp şeklindeki (bazı örneklerde armut formunda) demirlerin yerleştirilmesiyle yapılmışlardır. Osmanlı döneminde bu tip parmaklıkların bronzdan yapılmış birçok örnekleri de mevcuttur (Şekil 19). Bu gibi demir parmaklık sistemleri üzerine, Avrupa’da yapılmış parmaklık örneklerinde olduğu gibi kıvrımlı yaprak ve sadeliği bozacak diğer başka süsler ilave edilmemiştir. Hazine, köşk, saray, kasır ve depo gibi korunması gereken yapıların kapıları genelde dökme demirden yapılmışken pencerelerine gayet sade demir parmaklıklar takılmıştır.
Yığma ya da ahşap tekniği ile inşa edilmiş sivil mimari örneklerin pencerelerindeki parmaklık sistemlerinde lokmalı bir strüktür sistemi pek kullanılmamıştır. Buradaki parmaklıklarda yatay yöndeki demir çubukların kesişim yerleri oyularak düşey demirler bu yarıklardan geçirilmiş ve birleştirme geçmeli şekilde sağlanmıştır
demir kapılar, demir bahçe kapısı, demir bina kapısı,
demir kapılar
demir bina kapısı
demir bahçe kapısı
demir apartman kapısı
demir garaj kapısı
sürgülü demir kapı
kanatlı demir kapı
raylı demir kapı